چند بلوز زنانه و چند دست شلوار آویخته‌‌اش بودند،پیراهن های مندرس از رنگ افتاده بیش از بقیه خودنمایی میکرد. چند کفش هم پایش گذاشته بودند هم زنانه و هم مردانه. کت های مجلسی در غیاب شلوارهای شان مانند مترسک های آویزان اش بودند، اندکی در کنارش ایستادم ، عابرین از جلوی دیواررد می شوند انگار از کناردیوار رد شدن و به آن اشاره کردن عادتی مرسوم است! اینجا دیوار مهربانی است، دیواری که بجای امید و زندگی بوی فقر و ناآمیدی میدهد … دیوار مهربانی توانست در مدت زمانی کوتاه به یمن فضای مجازی و افکار عمومی توجه بسیاری را به خود جذب کند و همه در وصف و مدح آن از همدیگر سبقت میگرفتند، اما این روایتی سطحی و مقطعی از دیواری بود که قرار بود برای مان مهربانی کند. برخلاف تصور عامه که دیوار مهربانی را اقدامی پسندیده و انسان دوستانه می بینند؛ پی های این دیوار بر روی گسل شکاف طبقاتی بنا نهاده شده و پیامدهای منفی آن که در زیر لوای این اقدام پسندیده پنهان شده بسیار نامهربانانه جلوه می کند. حال قصد داریم با ایراد چند پرسش دراین باب تآملی کنیم، آیا همه نیازهای نیازمندان در پوشاک و البسه خلاصه می شود؟ آیا این شیوه مهربانی یعنی کشاندن فقرا پای یک دیوار، با ارزش های دینی و انسانی همخوانی دارد؟ تا چه اندازه گسل ها و شکاف های اجتماعی، اقتصادی با این لباس ها پر می شود؟ آیا این لباس ها فقرا را از پوشیدن لباس نو( ولو سالی یکبار) محروم نمی کند؟ آیا در این بین، اشاعه گدا پروری بجای فرهنگ مهربانی صورت نگرفته است؟ یقینا نباید در نیت انسان دوستانه بانیان دیوار مهربانی درنگ کرد، اما روابط اجتماعی، فرهنگ شهری و قواعدی حاکم برآن با نیت کنشگران همخوان و سازگارنیست. بانیان این اقدام انسان دوستانه ممکن است به نیت رفع نیازهای نیازمندان این دیوار را بنا کرده باشند ولی نباید از این غافل بود که این اقدام خیرخواهانه به بازتولید فقر می انجامد. ” با ایجاد دیوار مهربانی فقر ریشه کن نخواهد شد بلکه فقرا بیشتر وابسته تر به دستان خیرخواهانه می شوند بی شک کسانی که توان تهیه پوشاک خود را ندارند، از تامین سایر نیازهای اولیه زندگی خود چون خوراک، سرپناه،هزینه های بهداشتی و… ناتوان هستند. اما آیا کسی حاضر است برای سایر هزینه های زندگی نیازمندان از مهربانی خود خرج کند. کم نیستند افرادی که از تامین هزینه های درمان بیماران خود عاجراند. چه بیشمارند زوج های جوانی که برای شروع زندگی وابسته به گرفتن وامی چند میلیونی شده و کسی حاضر نیست حتی ضامن آنها شود، پس چرا کسی برای این نیازها از مهربانی خود خرج نمی کند؟ در این ایستگاه دارا و ندار وضعیت خود را مشخص می کنند. عده ای با بخشیدن لباسهایی که روزی برایشان کاربرد اجتماعی و اقتصادی داشته و دیگر آن کاربرد را ندارد، خود را از فقرا جدا میکنند. امروز داراها نیاز شدیدی به فقرا دارند تا به وسیله آنها برای خود هویت سازی کنند. این دیوار به دست کسانی قد علم کرده که نیازمند این هستند که چهره بخشندگی خود را به دیگران نشان دهند. مگر در آموزه های دینی ما چقدر تاکید شده که بخشنده گی باید به صورت پنهانی و در خفا باشد؟ پس این شیوه کشاندن فقرا پای دیواری که بیشتر به صحنه نمایش شبیه است چه معنایی غیر از این می تواند داشته باشد. این دیوار نمایشی تهوع آور است برای نشان دادن دستان بخشنده عده ای و شرمنده سازی عده ای دیگر! سخاوتمندی و بخشش نیز اصول خود را داراست ، باید چیزی را بخشید که برای فرد کارکرد دارد نه اینکه چون به آن نیاز نداریم آن را به دیگری واگذار کنیم. دراجتماعات سنتی مانند جامعه ما سبک ها و ایین های بخشش بسیار ابرومندانه تر می باشد و فرد مستمند برای دریافت بخشش دیگران احساس ترس یا حقارت نخواهد کرد زیرا که این سبک های بخشش با اصول جامعه همخوان و سازگار است ولی سبک دیوار مهربانی چون از اساس پدیده ای وارداتی است یقیننآ تجربه موفقی نیست وبعد از مدتی به فراموشی سپرده می شود. در پایان اگرچه نمیتوان منکر شد دیوارمهربانی نمادی از همکاری های فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی طبقات مختلف جامعه با یکدیگر است وحس اعتماد اجتماعی را می کند یا به زبانی دیگر تلنگری انسانی است که منجر به فعالیت های نوعدوستانه و خیرخواهانه گشته است اما برای فقر زدایی دیواری به این کوتاهی چاره ساز نخواهد بود و باید به طرح و تبیین برنامه های جدیدی در این زمینه پرداخت.

*دانشجوی جامعه شناسی