افتونیوز|  افت محسوس سطح آب‌های زیرزمینی در دشت امامزاده جعفر گچساران زنگ خطر جدی برای آینده کشاورزی این منطقه را به صدا درآورده است؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد در برخی چاه‌های این دشت، سطح آب تا ۱۵ متر پایین‌تر از سال‌های گذشته فروکش کرده است.

دشت امامزاده جعفر از مهم‌ترین دشت‌های حاصلخیز شهرستان گچساران در جنوب استان کهگیلویه و بویراحمد است که بخش قابل توجهی از محصولات زراعی و باغی منطقه در آن تولید می‌شود و طی سال‌های اخیر کاهش بارندگی، برداشت‌های بی‌رویه و کمبود تغذیه طبیعی سفره‌های زیرزمینی، موجب شده این دشت نیز همانند بسیاری از دشت‌های کشور با پدیده افت آب‌های زیرزمینی و خطر بیابان‌زایی روبه‌رو شود.

رئیس اداره امور آب شهرستان گچساران با اشاره به وضعیت منابع آبی این شهرستان گفت: در حال حاضر تعداد ۲۴۵ حلقه چاه کشاورزی دارای مجوز بهره‌برداری در دشت امامزادجعفر وجود دارد که سالانه حدود ۲۹ میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب آب از این چاه ها برداشت می‌شود.

سید معصوم افضلی افزود: این چاه‌های مجاز حدود شش‌هزار و ۱۵۰ هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان را تحت پوشش آبیاری قرار می‌دهند و نقش مهمی در تولید محصولات زراعی و باغی منطقه دارند.

وی با بیان اینکه استمرار خشکسالی‌های پیاپی و افزایش برداشت از منابع زیرزمینی موجب افت سطح آب در دشت‌های گچساران شده است، اظهار کرد: در دشت امامزاده جعفر که یکی از مهم‌ترین پهنه‌های کشاورزی شهرستان به شمار می‌رود، سطح آب در برخی چاه‌ها به طور میانگین ۱۵ متر کاهش یافته است.

چاه‌های غیرمجاز فشار مضاعف بر منابع آب وارد می‌کنند

افضلی ادامه داد: علاوه بر چاه‌های دارای مجوز، در دشت امام زاده جعفر تعداد ۳۹ حلقه چاه غیرمجاز کشاورزی نیز شناسایی شده که بیشتر آن‌ها عمقی بین پنج تا ۲۰ متر دارند و بیشتر چاه فلمن یا زهکش محسوب می شوند و با هدف زهکشی یا استفاده محدود حفر شده‌اند.

وی بیان کرد: سطح زیرکشت چاه‌های غیرمجاز حدود ۹۵ هکتار است و میزان برداشت سالانه آب از آن‌ها در دشت امامزاده جعفر بیش از سه میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب برآورد می‌شود؛ رقمی که فشار مضاعفی بر منابع محدود آب زیرزمینی منطقه وارد می‌کند.

رئیس اداره امور آب گچساران تأکید کرد: برداشت‌های بی‌رویه از چاه‌های غیرمجاز، علاوه بر تهدید امنیت آبی منطقه، موجب نشست زمین، شور شدن منابع آب و کاهش پایداری تولیدات کشاورزی خواهد شد.

لزوم اصلاح الگوی کشت و استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری

افضلی گفت: اداره امور آب با همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی و قضایی، برنامه‌هایی برای انسداد چاه‌های غیرمجاز و نصب کنتورهای هوشمند بر روی چاه‌های دارای پروانه بهره‌برداری در دستور کار دارد تا مدیریت برداشت آب به‌صورت علمی و کنترل‌شده انجام گیرد.

وی تصریح کرد: احیای دشت امامزاده جعفر و سایر دشت‌های بحرانی گچساران نیازمند همکاری کشاورزان، استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری، اصلاح الگوی کشت و صرفه‌جویی در مصرف آب است.

رئیس اداره امور آب گچساران ابراز کرد: در صورت ادامه روند فعلی برداشت، منابع آب زیرزمینی این منطقه در سال‌های آینده با خطر جدی مواجه خواهند شد که پیامدهای اقتصادی و زیست‌محیطی آن جبران‌ناپذیر خواهد بود.

هشدار هواشناسی: پاییز کم‌بارش و افزایش تبخیر آب

رئیس اداره هواشناسی گچساران نیز با اشاره به شرایط اقلیمی امسال گفت: بارش‌های پاییزه کمتر از حد نرمال خواهد بود و مهرماه بارشی پیش‌بینی نمی‌شود؛ از نیمه دوم آبان احتمال بارش‌های پراکنده وجود دارد، هرچند میزان آن کمتر از حد نرمال خواهد بود.

امید حسینی ابراز کرد: میانگین دمای هوا نیز نیم تا یک درجه سانتی‌گراد بالاتر از میانگین بلندمدت پیش‌بینی شده که می‌تواند تبخیر آب را افزایش دهد و وضعیت سفره‌های زیرزمینی را تشدید کند.

وی افزود: با توجه به کاهش بارش‌ها و افت منابع آب زیرزمینی، زمان آغاز کشت پاییزه باید با تأخیر و بر اساس داده‌های به‌روز تعیین شود و استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری و صرفه‌جویی در مصرف آب ضروری است.

شهرستان گچساران در جنوب غربی کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.

منبع:ایرنا