طرح ساخت خط لوله سراسری اتیلن غرب در سال ۸۱ به منظور توسعه و آبادانی مناطق محروم غرب کشور به تصویب رسید و عملیات اجرایی آن در زمین به مساحت ۱۵۷ هکتار در سال ۸۳ با اعتبار پیش بینی شده ۱.۳ میلیارد یورو در گچساران آغاز شد.

در دولت سیزدهم و تاکید شهید آیت الله رییسی بر تکمیل طرح های نیمه تمام عملیات ساخت این طرح اقتصادی شتاب گرفت و ایرانی‌ترین مجتمع پتروشیمی کشور پس از ۲ دهه تلاش و انتظار در مسیر تولید محصول قرار گرفت. این کارخانه علی‌رغم اینکه با چهار کارخانه پتروشیمی برای تامین خوراکشان قرارداد منعقد کرده بود به گفته کارشناسان این همکاری به‌طورجدی انجام نگرفت و این روزها بیش از یک‌سوم محصول تولیدی خود را فلر (مشعل سوزی) می‌کند.

یک راه‌اندازی شیرین بعد از سال‌ها تلاش و انتظار

هم‌زمان با سفر استانی هیئت دولت سیزدهم در ۲۶ تیرماه ۱۴۰۲ به استان کهگیلویه و بویراحمد و با حضور شهید آیت‌الله رئیسی در شهرستان گچساران، آغاز عملیات راه‌اندازی ایرانی‌ترین مجتمع پتروشیمی کشور رسماً اعلام گردید.

این مجتمع که بزرگ‌ترین طرح صنعتی استان کهگیلویه و بویراحمد بوده و با سرمایه‌گذاری حدود ۱٫۳ میلیارد یورو به دست توانمند صنعتگران ایرانی ساخته شد در اسفندماه ۱۴۰۲ به تولید پایدار رسید و عملاً وارد چرخه صنعت پتروشیمی کشور گردید.

استفاده از گازهای جمع‌آوری شده به عنوان خوراک از دیگر ارمغان‌های ایجاد کارخانه پتروشیمی گچساران بوده که ضمن فراهم کردن شرایط کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی به تکمیل زنجیره ارزش منجر گردید.

بهره‌برداری از پتروشیمی گچساران بعد از سال‌ها انتظار آن هم در استان غنی اما کمتر توسعه‌یافته‌ای مانند کهگیلویه و بویراحمد به دلیل استعداد بالایی که می‌تواند برای توسعه ایجاد کند جای خرسندی دارد.

طبق برنامه‌ریزی قبلی برای این طرح ملی، قرار بر این بود که سالانه یک میلیون و ۲۵۰ هزار تن اتان از پالایشگاه گاز بید بلند خلیج‌فارس به‌عنوان خوراک دریافت تا یک میلیون تن اتیلن و نیز ۸۴ هزار تن سی تری پلاس (C۳+) در سال از سوی مجتمع پتروشیمی گچساران تولید گردد و خوراک مجتمع‌های پتروشیمی منطقه دنا شامل پتروشیمی‌های ممسنی، دهدشت، بروجن، کازرون و پلیمر گچساران را تأمین نماید.

اما با توجه به تکمیل‌نشدن این پروژه‌ها و همچنین موقعیت جغرافیایی پتروشیمی گچساران و نیز امکان دسترسی به خط اتیلن غرب کشور که از منطقه عسلویه در جنوب آغاز و در انتها در استان آذربایجان غربی به پایان می‌رسد، مقرر گردید که با استفاده از ظرفیت مصرف شرکت های خصوصی، اتیلن تولیدی از خط مذکور به مصرف کننده‌ها ارسال گردد.

ایرانی‌ترین مجتمع پتروشیمی کشور که پس از ۲ دهه تلاش و انتظار در مسیر تولید محصول قرار گرفت، علی‌رغم اینکه با چهار پتروشیمی برای تامین خوراکشان قرارداد منعقد نموده بود؛ اما به گفته کارشناسان این صنعت این همکاری عملاً به‌طورجدی انجام نگرفته و این روزها بیش از یک‌سوم محصول تولیدی خود را فلر (مشعل سوزی) می‌کند.

جلوگیری از هدررفت سرمایه ملی، نیاز به تدبیر سریع دارد

مدیرعامل شرکت پتروشیمی گچساران در زمینه چالش‌های پس از راه‌اندازی این مجتمع در ماه‌های گذشته به ایرنا گفت: متأسفانه در ماه‌های اخیر، روزانه حجم بسیار زیادی از تولید مجتمع به علت عدم دریافت خط لوله اتیلن غرب کشور و همچنین نواقص ایستگاه تقویت فشار سیاهمکان که متولی آن شرکت ملی صنایع پتروشیمی است، در مجتمع گچساران از بین رفته و می‌سوزد.

به‌طوری‌که بیش از ۸۳درصد تجهیزات این مجتمع ساخت داخل بوده و صرفه‌جویی ۲۶۹ میلیون یورویی را به دنبال داشته است.

اما اکنون به علت مشکلات و عدم ارسال به خط لوله اتیلن غرب کشور، در سه ماه گذشته بیش از ۲ همت (۲۰ هزار میلیارد ریال) از تولید این محصول با ارزش سوزانده شده است.
رئیس مجتمع پتروشیمی گچساران به ایرنا گفت: این مجتمع پس از راه‌اندازی با دریافت ۸۰تن اتان در ساعت از پالایشگاه بیدبلند، به میزان ۶۵تن در ساعت تولید اتیلن داشته است که از بدو راه‌اندازی تاکنون بطور متوسط حدود۳۰تن در ساعت به خط اتیلن سراسری غرب کشور ارسال و مابقی را به دلیل عدم دریافت سوزانده است.

مسعود سیاهپور با اعلام اینکه مجتمع پتروشیمی گچساران هم اکنون از سرویس خارج شده است ،اظهار کرد: در روز دوشنبه گذشته متاسفانه به دلیل عدم همکاری شرکت صنایع ملی پتروشیمی کشور، ارسال به خط سراسری کاملاً متوقف و مجتمع پتروشیمی گچساران عملاً از سرویس خارج گردید.

از خلق ثروت تا ازبین‌رفتن منابع

هم اکنون ایرانی‌ترین مجتمع پتروشیمی کشور و بزرگ‌ترین طرح صنعتی استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل شرایط جغرافیایی و عدم دسترسی آسان به آب‌های آزاد برای انتقال محصول، راهی جز بهره‌گیری از خط لوله غرب ندارد؛ ولی باوجود قول‌های مساعدی که داده شده همچنان مشکلات برطرف نگردیده و احتمال تعطیل‌شدن این طرح ملی و بیکار شدن صدها نیروی بومی استان می‌رود به‌گونه‌ای که می‌توان در حال حاضر از آن به‌عنوان پرخطرترین و حادترین مشکل صنعتی استان یادکرد