ده روز تا شروع جشنواره فیلم فجر مانده و همچنان کنش‌ها به گونه‌ای بوده که حواشی زیادی را همراه با خود داشته است به بهانه نزدیکی شدن به شروع جشنواره این حواشی ابتدایی را بررسی کردیم.

رویدادهای فرهنگی همواره حاشیه‌های زیادی همراه با خود دارند و از آن‌جایی که جشنواره فیلم فجر یک رویداد فرهنگی مهم است حواشی آن نیز به نسبت دیگر رویدادها اهمیت بیش‌تری دارد، اهمیت جشنواره فیلم فجر از آن‌جایی است که جمع زیادی از هنرمندان گردهم می‌آیند و از طرفی آینه تمام نمای یک سال سینما در این رویداد ده روزِ، به نمایش گذاشته می‌شود به همین دلیل هم همواره نگاه‌ها و نقدهای جدی‌تری به دنبال این رویداد است و انتظار می‌رود که مسئولان به صورت دقیق‌تری با این اتفاق فرهنگی برخورد کنند تا حواشی زیادی به دنبال آن نباشد اما همواره این ماجرا محقق نمی‌شود.

یکی از موضوعاتی که دیروز و در حالی که تنها ۱۱ روز تا شروع جشنواره مانده تازه تکلیف آن مشخص شده، محل برگزاری جشنواره است. در واقع از دو هفته پیش به صورت غیر رسمی محل برگزاری جشنواره اعلام شده بود و اهالی رسانه کمابیش می‌دانستند که کاخ جشنواره در برج میلاد است، اما اعلام نمی‌شد. در واقع یک رسانه با انتشار خبری اعلام می‌کرد کاخ جشنواره برج میلاد است و از طرفی همزمان با انتشار همان خبر، مسعود نجفی مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر اعلام کرد: «گزینه های مختلف در حال بررسی هستند اما هنوز جمع بندی نهایی توسط دبیر جشنواره نشده است. قطعا به روال قبل اهالی رسانه و منتقدان در یک محل به تماشای آثار جشنواره خواهند نشست.»

دعوا بر سر فیلم مهران مدیری

اما مسئله این درهم ریختگی به همین‌جا ختم نمی‌شود، حضور چهره‌ها و سردمداران حوزه فیلمسازی یکی در جشنواره، یکی از دلایلی است، که محبوبیت این روویداد را چندبرابر می‌کند؛ اما اتفاق جالبی که رخ داد این بود که دو تن از چهره‌های معروف این حوزه آثارشان را برای شرکت در جشنواره فیلم فجر ارسال کردند و قبول نشد. ماجرا به چند روز پیش از اعلام نهایی آثار حاضر در جشنواره باز می‌گردد؛ که در حدس‌های ابتدایی نام چند چهره شاخص به چشم می‌آمد مثل «زودپز» به کارگردانی رامبدجوان، «صبحانه بازرافه‌ها» به کارگردانی سروش صحت، «ساعت ۶ صبح»به کارگردانی مهران مدیری، «تمساح خونی» به کارگردانی جواد عزتی، «هفتاد سی»به کارگردانی بهرام افشاری و «آغوش باز» به کارگردانی بهروز شعیبی که البته از میان فهرست احتمالی سه فیلم در جشنواره حضور دارند؛ اما عدم حضور کارگردانانی چون مهران مدیری و رامبد جوان در میان آثار نهایی پرسش زیادی را ایجاد کرد و پیرو همین ماجرا

محمدرضا عباسیان، عضو هیات انتخاب چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر درباره غیبت فیلمسازانی چون مهران مدیری، رامبد جوان و حسین دوماری در فهرست هیات انتخاب گفت: «طبیعتا همه فیلم‌هایی که هیات انتخاب موردبازبینی قرار داده از آثاری بوده‌اند که فرآیند تولیدشان به پایان رسیده بود و عدم‌حضور آنها در فهرست نهایی به دلیل عدم جمع‌بندی اعضا برای حضور آن‌ها بوده است. آثار فیلمسازانی که به آنها اشاره کردید هم در هیات انتخاب دیده شد و به دلیل جمیع جوانب برای حضور در جشنواره انتخاب نشدند. برای انتخاب یک فیلم هم محتوای آثار مورد توجه بوده است و هم کیفیت سینمایی آنها. ممکن است در رد شدن یک فیلم هر دو مورد تاثیر داشته باشد و درباره برخی آثار شاید یکی از جنبه‌ها تاثیر بیشتری داشته است.»

این عضو هیات انتخاب در توضیحات بیشتر گفت: «به‌هیچ عنوان در فرآیند فعالیت هیات انتخاب هیچ‌گونه توصیه‌ای وجود نداشت و این نکته را هم تاکید می‌کنم که اصلا سازنده آثار مدنظر هیات انتخاب نبوده است.»

اما پیرو همین ماجرا سینما اعتماد نوشت: «بخش‌هایی از فیلم مدیری به درخواست مسئولان جشنواره دچار ممیزی شده و مهران مدیری زیر بار ممیزی نرفته است و به همین دلیل فیلمش از جشنواره فیلم فجر کنار گذاشته شده است.»

روزنامه کیهان هم درباره عدم حضور مدیری در جشنواره نوشت: «این در حالی است که یک منبع موثق در گفت‌وگو با کیهان، این ادعا را رد کرد و گفت که اصلاحات وارده به فیلم مهران مدیری اعمال شده اما هیئت انتخاب جشنواره فیلم فجر پس از بازبینی این فیلم، آن را شایسته حضور در بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر تشخیص نداده است.»

حالا نگاهی بیندازیم به بخشی از صحبت‌های مجتبی امینی، دبیر جشنواره درباره عدم حضور برخی آثار در جشنواره: «ما باید این فرهنگ را در خانواده محترم سینما بپذیریم و با آن کنار بیاییم که هر جشنواره‌ای یک‌سری اثر می‌پذیرد و قرار نیست همه فیلم‌ها انتخاب شوند. من هم در دوره‌های مختلف فیلم داشتم و مواقعی هم اثرم به جشنواره راه داده نشد. جشنواره فجر اعتبار جهانی دارد و ما خوشبختانه هیات انتخاب داریم در حالی که برخی از جشنواره‌های الف دنیا هیات انتخاب ندارند. کسانی به عنوان اعضای هیات انتخاب بودند که سینما برایشان مهم است. به نظر من فیلمسازان نیز باید به آیین‌نامه احترام بگذارند. مهم مودت و همدلی است که باید بین اعضای سینما در شروع سال جدید برای این حوزه رخ بدهد.»

جشنواره‌ای که کارش برای زنان سخت است

جای خالی زنان و نقش کمرنگ آن‌ها در هیات داوران مسئله‌ای است که از همان ابتدا باعث ایجاد ناراحتی شده بود و فضای این مراسم فرهنگی را مردانه کرده بود. در ادوار گذشته، در هر هیئت انتخاب دست‌کم نام یک داور زن همچون پوران درخشنده، رخشان بنی‌اعتماد، مرضیه برومند و... به چشم می‌خورد اما داوران امسال عبارتند از چهره‌هایی چون داریوش ارجمند، روح‌الله سهرابی، حسین زندباف، محمدرضا عباسیان، محمد حسین لطیفی، احمدمرادپور و محمدحسین نیرومند و همین ماجرای عدم حضور هیچ زنی در این هیات باعث ایجاد پرسش‌هایی شده بود که مجتبی امینی درباره عدم حضور زنان در هیات انتخاب جشنواره فجر ۴۲ مطرح کرد: «در بین اعضای هیات داوران از بانوان حتما بهره می‌بریم اما در هیات انتخاب به واسطه سخت بودن کار نتوانستیم در خدمت آنان باشیم.» هرچند که خود این سخن هم حواشی بسیاری به دنبال داشت؛ اما پرسش اصلی این بود که چطور پیش از ین و ادوار گذشته این اتفاق آن‌طور هم که بیان می‌شود سخت و طاقت‌فرسا نبوده است؟