محمدعلی وکیلی / سرمقاله ابتکار قیمت ارز افسار بریده است. بورس به عنوان تنها دستاورد دولت به کما رفته است. تولید و اشتغال هر روز آب می‌رود. بازارها دچار آشفتگی شده‌اند و هیچ بازاری رفتار پیش‫بینی‫پذیر ندارد. حجم نقدیندگی و پایه پولی از توان تنظیم حاکمیت خارج شده است. این نقدینگی مانند سیل در بازار رها شده و هرلحظه ممکن است به جایی و بازاری برخورد و آن را تخریب کند. امنیت اقتصادی به پایین‫ترین حد خود رسیده و جز سرمایه‫گذار دولتی کسی ریسک سرمایه‫گذاری را نمی‫پذیرد؛ خزانه دولت نیز البته خالی‫تر از آن است که بتواند اینچنین تکالیفی را به دوش بکشد. از طرف دیگر فساد اقتصادی در کشور مزمن شده است و در غیبت ساختار شفاف و نظارت هوشمند، فاسدان مانند زالو خون اقتصاد را می‌مکند. دیوان کشور همچنان پرهزینه و گران اداره می‌شود و بروکراسی کشور گرفتار دو چالشِ اطاله و هزینه است. در چنین شرایطی چرا باید کشور نجات پیدا کند؟ کدام ایده و اراده برای این همه مساله متولد شده است؟ همه از نقش تحریم‫ها در شرایط فعلی آگاهیم. می‌دانیم که کشور در اثر تحریم چه مصیبتی می‌کشد. حال و روز کشور مانند بیمار سرطانی است که هم‌زمان چاقویی در شکمش فرو کرده‫اند و دچار خونریزی شده است. تحریم چاقویی به پهلوی ما فرو کرده اما ما پیش‌تر دچار سرطان بوده‫ایم. ما کشور را بهینه مدیریت نمی‌کردیم. طبیعتاً سرطان مهم‫تر است اما برای درمان سرطان باید ابتدا این چاقوی تحریم را از پهلویمان بیرون بکشیم و جلوی خونریزی را بگیریم. به همین سبب باید از هر کوششی برای رفع تحریم‌ها به مثابه مقدمه اصلاحات و درمان اقتصادی حمایت کرد. با این حال اکنون در شرایطی هستیم که تحریم تا اطلاع ثانوی پابرجا است و ما باید با فرض تحریم نیز اصلاحات اقتصادی را شروع کنیم. همه کارشناسان از تحمل‫ناپذیر بودن ادامه شرایط فعلی سخن گفته‫اند. در این چند سال بارها نوشته‫ایم و گفته‫ایم که تحریم، پرده از نقاط آسیب‌پذیر ما برداشت. مانند ویروسی که به بدن وارد می‌شود و بر دستگاه‫ها و قسمت‫های ضعیف بدن به تاثیر می‌نشیند. البته پیش از تحریم نیز ضعف ما در کشورداری مشخص بود. تحریم، ضرورت اصلاح آن را جلو انداخت و امکان تعویق اصلاحات را منتفی کرد. لذا هرچند رفع تحریم ضرورتی اجتناب‫ناپذیر است اما بی‫شک بدون راه حل داخلی وضعیت آشفته اقتصاد سامان نمی‫یابد. ما اکنون که با تحریم‫ دخل‫مان سقوط کرده، منطقاً باید با اصلاحات خرجِ کشورداری را هم پایین بیاوریم. برای تنظیم دخل و خرج مملکت، طبیعتاً باید با اصلاحات ساختاری و رفتاری هزینه کشورداری را کاهش بدهیم. سوال اصلی در پس این شرایط مشوش و به هم ریخته اینکه آیا ساماندهی اقتصادی راه حل داخلی دارد یا خیر؟ اگر دارد چرا طی این سالیان اقدامی انجام نگرفته و غالباً یا گرفتار بی‫تصمیمی هستیم و یا تصمیمات گره‫ها را کورتر کرده است؟ برخی معتقدند به علت ذی‫نفع بودن و منتفع شدن برخی مسئولان از این اوضاع به هم ریخته، عامداً برای تغییر وضع فعلی مانع‫تراشی می‌شود. ارزش دارایی برخی مسئولان باگرانی مسلسل‫وار ملک و ارز و خودرو و ... سر به فلک گذاشته، پس تعلل و عدم اقدام موثر در ساماندهی اوضاع موجه می‫نماید. با این وجود تردیدی نیست که اگر اراده‫ای برای ساماندهی مثلاً بازار ارز باشد راه حل وجود دارد. ابتدایی‫ترین آن، که بسیاری از کشورها از آن بهرمند هستند استفاده از ارزهای دیجیتالی است ارزهای دیجیتالی فرصت مهمی برای دور زدن تحریم و امکان تامین نیازهای وارداتی تا مرز ماهیانه چهار میلیارد دلار است. اما چرا داریم کشور را محروم می‌کنیم و هیچ تحرک ‌و اقدام اساسی صورت نمی‫پذیرد، جای تامل دارد و گمانه ذی‫نفع بودن برخی از تصمیم‫گیرندگان در این اوضاع را تقویت می‌کند.