ولی‌الله شجاع پوریان افتونیوز - مام حسین(ع) سومین پیشوای دینی ما شیعیان است. ایرانیان مسلمان از همان بدو پذیرش اسلام، به دلیل اعتقادات دینی و مذهبی، روحیه ظلم‌ستیزی و آزادی‌خواهی و نگاه انسانی و کریمانه امامان به همه اقوام و از سویی به دلیل عملکرد قوم‌گرایانه بنی‌امیه و عجم‌ستیزی آنان، گرایش شدیدی به امامان معصوم به ویژه امام حسین(ع) پیدا کردند، به گونه‌ای که عزاداری ایام محرم در تاریخ ایران پیشینه‌ای چند قرنی دارد و روزبه‌روز بر عظمت و اهمیت آن افزوده شده است. حادثه عاشورا و کربلا به دو گونه در حیات سیاسی و اجتماعی ایرانیان نقش‌آفرینی کرده است؛ نخست در بعد ظواهر و مناسک حادثه محرم و ایام سوگواری امام حسین(ع) و یارانش به یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای آیینی کشور در چند قرن اخیر تبدیل شده و هیچ حادثه مذهبی یا ملی تا این حد عمیق و گسترده در دل مردم و جامعه نفوذ نکرده است؛ پیر و جوان و مرد زن و حتی ایرانیان اهل سنت و اقلیت‌های دینی و افرادی با گرایش‌های مختلف سیاسی، ارادتی دیرینه به این ایام دارند و ایام محرم به شیوه‌ها و مدل‌های مختلف در مناطق مختلف کشور اجرا می‌شود.اما نقش‌آفرینی محرم و حادثه عاشورا به مناسک و عزاداری‌ها محدود نمی‌شود و از منظر معنا و معنویت و اثرگذاری قیام عاشورا با مولفه‌هایی چون ظلم‌ستیزی، آزادی‌خواهی، پاسداری از حق، شهادت‌طلبی، جهاد و دیگر آموزه‌های اصیل دینی و اعتقادی نقش خود را بر افکار عمومی و جامعه ایران ایفا کرده است.

بسیاری از رویدادهای سیاسی و اجتماعی در دوره‌های مختلف متاثر از قیام عاشورا به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بروز و ظهور کرده‌اند، به گونه‌ای که نمی‌توان نقش عاشورا و محرم را در تاریخ سیاسی ایران نادیده گرفت.

حادثه عاشورا دوگانه امام حسین(ع) به عنوان نماد حقیقت و عدالت از سویی و یزید به عنوان نماد تزویر و ظلم در سوی دیگر را در تاریخ ایران تداعی کرده است، دوگانه‌ای که در هر جامعه‌ای رد پایی از آن دیده می‌شود و از این‌روست که می‌توان گفت حادثه عاشورا به ذات خود محدود به یک دوره زمانی مشخص نبوده، بلکه فلسفه اصلی آن یعنی تقابل خیر و شر می‌تواند در اعصار مختلف تاریخی تکرار شود. امروز پس از حدود ۱۴قرن از قیام عاشورا، چه نیکوست هر مسلمانی که خود را مهیای عزاداری امام حسین(ع) می‌کند فلسفه واقعی قیام عاشورا را با خود مرور کند و در خلوت خود بیندیشد در دوگانه خیر و شر در کدام سو قرار دارد. اگر امروز امام حسین(ع) در جامعه ما حضور داشتند موضع‌شان نسبت به موضوعاتی همچون بی‌عدالتی، فساد، فقر، رانت، تجمل‌گرایی، گران‌فروشی، تورم، رابطه‌گرایی به جای ضابطه‌گرایی، بذل و بخشش‌های بیت‌المال، زمین‌خواری، کوه‌خواری و امثالهم چه بود؟ جامعه‌ای که امام حسین(ع) زیستن را در آن تاب نیاورد و روشنگری و قیام را در دستور کار قرار داد، چه بوده است؟ صرف نظر از اسم و رسم و ادعای پیروی از آن بزرگوار، جامعه و کارگزاران ما چه میزان به مرام و مکتب و آموزه‌های حسینی شباهت دارد؟

به راستی اگر امام حسین(ع) نه در آن روزگار، بلکه در جامعه کنونی ما پرچم ظلم‌ستیزی و مقابله با فساد و عدالت‌گستری را علم می‌کرد، چند درصد از جمعیت امروز ما، او را همراهی می‌کردند؟ شوربختانه به گواهی آمار و واقعیت‌ها، روزبه‌روز در حال فاصله‌گرفتن از یک جامعه اسلامی و حسینی هستیم. این مقال نه به دنبال مقصر یا نشانه گرفتن انگشت اتهام به فرد، جریان، تفکر، جناح، شخص، مردم و هر عنصر تاثیرگذار دیگری، بلکه تلنگری برای خودمان است که حداقل در روزهایی که شاید به بهانه ویروس کرونا فرصت کمتری برای حضور فیزیکی در عزاداری‌ها و فرصت برای مطالعه و تعمق و تحقیق بیشتر هست، نسبت واقعی امام حسین(ع) را با سبک زندگی، اعتقادات، روحیات و فلسفه زندگی خودمان بسنجیم و شاید قدری به حال خودمان نیز گریستیم!