یک روانشناس در خصوص شرایط روحی روانی مردم در دوران پساکرونا می گوید: پیامد مشکلات اقتصادی و عدم حمایت دولتی این خواهد بود که شاهد اثرات روانشناختی نامطلوبی بر سلامت روانی جامعه خواهیم بود، از جمله احساس ناامیدی و درماندگی و تشنج خانوادگی و مشکلاتی از این دست. پیامد مشکلات اقتصادی و عدم حمایت دولتی اثرات روانشناختی نامطلوبی بر سلامت روانی جامعه خواهد گذاشت دکتر مجید صفاری نیا، رییس انجمن روانشناسی اجتماعی در گفت وگو با خبرنگار شفقنا زندگی،در خصوص اینکه  برای مدیریت سلامت روان مردم و کنترل و کاستن از فشار ها چه تمهیداتی باید اندیشیده شود؟ گفت: به طور طبیعی این بحران با مشکلات اقتصادی همراه خواهد بود و طبیعت این بیماری همین است و برای کسبه روزمزد و کارگران فصلی و اقشار کم درآمد مشکلاتی ایجاد می کند. این قشر بخش عمده ای از مردم جامعه را تشکیل می دهند. از طرفی ساختار حکمرانی ما به گونه ای است که مشکلات تحریم ها و قطع نسبی ارتباط و مبادلات بین المللی و همچنین ارزان شدن نفت را به صورت عدم حمایت ساختاری مناسبی از این قشر نشان می دهد. پیامد این مشکلات اقتصادی و عدم حمایت دولتی این خواهد بود که شاهد اثرات روانشناختی نامطلوبی بر سلامت روانی جامعه خواهیم بود از جمله احساس ناامیدی و درماندگی و تشنج خانوادگی و مشکلاتی از این دست. ورود کرونا در اکثر کشورهای جهان سوم چنین پیامدهایی به دنبال خواهد داشت. باید از قبل به این تمهیدات اندیشیده می شد و شاید کرونا بتواند این دغدغه را در حکمرانی ایجاد کند و ما به صورت برنامه ریزی شده ای به آینده و مشکلات پیش رو بیندیشیم. ستاد بحران کرونا از ساختار بالقوه روانشناسی استفاده نکرد وی در خصوص اینکه در حال حاضر چه می توان کرد؟ نقش روانشناسی و مشاوره های روانشناسی در این بحران را چطور می بینید؟ گفت: کل این داستان یک سیستم است و مشاوره می تواند در این شرایط مسکن باشد، البته وجود مشاوره خوب است و به آن نیاز داریم و می تواند عاملی حمایتی و کمک کننده باشد. به طور مثال در خط درمان و یا در مورد بهبود یافتگان این نیاز دیده می شود. همچنین برای مردمی که مبارزه می کنند امید دهنده خواهد بود ولی نمی توان مشاوره را عاملی کلیدی دانست، این راه در کنار سایر کانال ها اثر گذار خواهد بود؛ از جمله اقدامات ساختاری که حکمرانی در پیش می گیرد اهمیت ویژه ای دارد از جمله وضع قوانین و مقررات و ساعت کاری و حضور در اماکن پرتردد و مشاغل و دور کاری و اجتماعات و حمایت های اقتصادی و مالی و بانکی و حمایت هایی به شکل تعرفه های دارایی و گمرکی راهکار های ساختاری است. در بخش اقتصادی دست حکمرانی به دلیل تحریم ها کوتاه است ولی یک سری ساختار ها و مدل های روانشناسی وجود دارد؛ از جمله مدل سازی و نمایش راهکار های صحیح و ارائه بازخورد و مشاوره های مجازی آنلاین در حوزه پیشگیری راهکار های رفتاری که در اینجا نقش پر رنگ روانشناسی را یادآور می شود. وی افزود: روانشناسان ما می توانند در حوزه بیماری های تخصصی مشاوره بدهند مثلا در خصوص کسی که به سرطان سینه مبتلاست و یا در مورد کسانی که دیابت دارند توصیه های خاص جسمی ور واین را ارائه بدهند. روانشناسان در این اقدامات رفتاری و رونشناسی می توانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند ولی همانطور که اشاره شد این اقدامات روانشناسی مکمل اقدامات ساختاری است. این دو اقدام لازم و ملزوم هم هستند. شاید در بین دانشجویان و دانش آموزان ما و خانواده های آنها کسانی باشند که امروز به دلجویی ما نیاز داشته باشند. صحبت ما این است که سازمان نظام روانشناسی با ۲۳ هزار آماده به کار دارای پروانه داریم که ۶ تا ۷ هزار مرکز مشاوره دارد و ساختاری منسجم وجود دارد که ستاد بحران کرونا از این ساختار استفاده نکرد. البته این ستاد به سراغ نظام هیا دیگر نیز نرفته و به طور مثال از نظام مامایی و پرستاری و … نیز برای کار منسجم تر بهره نگرفت. به طور مثال در دانشگاه پیام نور ۴۰ روانشناس به طور خودجوش از ۲۵ اسفند به دانشجویان و خانواده های آنها مشاوره رایگان ارائه می دهند. ستاد کرونا می توانست گروههایی کاری درست کند. و به طور مثال در مورد سوگ و داغدیدگی کار کنند. می توان برای پاسداشت زحمات کادر درمان تندیسی ساخت و خیابانی منتهی به بیمارستان را به نام این عزیزان کرد دکتر صفاری نیا در خصوص اینکه مساله کرونا می تواند چند نفر از افراد یک خانواده را مبتلا کند و سوگواری در این شرایط بسیار سخت است و نزدیکان نمی توانند برای دلداری دادن افراد عزادار در کنارشان حاضر شوند، فکر می کنید خانواده های قربانیان چه اندازه به مشاوره نیازمند باشند گفت: نقش این کمیته در چنین شرایطی بسیار اهمیت دارد. به طور مثال اینکه از مردم بخواهند در زمانی مشخص برای تمام متوفیان در فلان ساعت شمع روشن کنند و فلان سوره را بخوانند و فلان دعا به صورت جمعی تلاوت شود. راهکارهای مشخصی وجود دارد به طور مثال امروز کادر درمان خسته است دلیل آن عدم رعایت درست شرایط قرنطینه است. یقینا در این شرایط بر حجم بیماران کرونایی افزوده می شود. اگر این افراد سر کار خود حاضر نشوند چه اتفاقی رخ می دهد؟! تعداد زیادی از اهالی جامعه پزشکی و کادر درمان بر اثر ویروس کرونا جان باخته اند. کدام بیمارستان به نام کادر درمانی نامگذاری شد؟! حمایتی معنوی از این عزیزان نشده است. می توان تندیسی ساخت و خیابانی منتهی به بیمارستان را به نام این عزیزان کرد، این رفتار باعث تسلی دل خانواده می شود و برای تلاش ایجاد انگیزه می کند. این مسائل راهکار سختی ندارد و به همفکری و همکاری نیاز دارد. این روانشناس ادامه داد: ما راهبردهایی ساختاری داریم از جمله نقش حمایتی مادی و یا مالی که حکمرانی برای ایتام و زنان بی سرپرست ایجاد می کند و یا ایجاد زیرساختها برای دور کاری که این موارد یک وظیفه ساختاری است. مساله دوم ایجاد راهبردهای رفتاری و روانشناختی است که در این بخش روانشناسان می توانند مفید باشند ولی دعوت و درخواستی از جامعه روانشناسان نشده است درحالیکه ما آمادگی داریم و به صورت خودجوش کار می کنیم. گروهی وجود ندارد که با شعاری مشترک به نهادها و بخش ها و صدا و سیما خط بدهد و مدل های ملی درست کند. و برای حفظ روحیه ملی روزهای هفته را نامگذاری کند برای مبارزه با کرونا ابتدا باید ستون های این مبارزه محکم شود. برای این کار به تیم های تخصصی نیاز است و معمولا این راهکارها استفاده نشده و یا به طور ناقص مورد توجه قرار گرفته است. شفقنا