جهان امروز از منظر جامعه شناسی و سیاسی در حال گذار به نظم نوینی است.

این آرایش جدید ساخت سیاست ورزی را دستخوش تغییر کرده و این تغییر سیاست مداران مختص خود را می طلبد

ظهور چهره ها و نمادهای جدید در عرصه ی سیاسی که عملا در دسته بندی های پیشین سیاسی مثل احزاب و طیف بندی هایِ با خاستگاههای اندیشه ای پیشین نمی گنجند.

این موضوع خود دست مایه ای برای متخصصان اهل فن شده تا در پی یابی دلایل و عوامل احتمالی این تغییرات پیش فرض های پیشین را از نو بازبینی کنند.

دست بر قضا نیروها و نمادهای نوظهور سیاسی در کشورهای متفاوت با ساخت های اجتماعی و سیاسی متفاوت، شباهت هایی به هم دارند. از جمله ی این شباهت ها می توان به تاکید نیروها و کنش گران نوظهور بر شعارها و نمادهای ناسیونالیستی اشاره کرد.

همینطور ادبیات گفتاری و رفتاریِ بی پرده و هم زبان با زبان کف جامعه ی ِ این نیروها، متفاوتِ از ادبیات دیپلماتیک، چهارچوب دار و تعریف شده ی پیشین است.

در یک صورت بندی کلی، اهالی فن دو عامل و دلیل برای افزایش اقبال عمومی به این چهره ها و یا بهتر بگوییم این فرم عرضه ی سیاسی یافته اند:

١- مسائل و مشکلات اقتصادی ( ویژه فاصله ی بین فقیر و غنی در کشورهای توسعه یافته) ٢- گسترش شبکه های اجتماعی و فضای مجازی.

به اعتقاد جامعه شناسان در پیمایش های مشابه در کشورهای با شرایط اقتصادی نامطلوب و یا فاصله ی طبقاتی محسوس گرایش های ملی گرایی کشش زیادی پیدا می کند.

به علاوه که ظهور یک باره ی شبکه های اجتماعی سبب افزایش ارتباط بین گروه هایِ ملی گرا در بخش های مختلف جهان و تشکیل حلقه های فکری و عملی بین این گروه ها شده ، که تا پیش از این امکان آن محدودتر بود.

به عنوان مثال نزدیکی آراء رقیب ماکرون با شعارهای ملی گرایانه و ادبیات خارج از عرف معمول و مثال واضح تر آن پیروزی دونالد ترامپ با ادبیاتِ رفتاری و گفتاریِ ویژه خود.

بر همین اساس می توان ظهور و افزایش یک باره ی گرایش های ناسیونالیستی( ملی گرایی) در حوزه ی بویراحمد و دنا ویژه در پیروزی انتخابات اخیر مجلس را رهگیری کرد.

ظهور روشنفکر و پیروزی او در انتخابات اخیر را نیز می توان به عنوان نمونه ی جدیدی از قوت گرفتن فرضیه ی ظهور دوباره ی ناسیونالیسم از نوع بویراحمد و دنایی آن دید.

اگر چه در تعاریف جامعه شناسی( با نگاه ارتدکسی) قومیت گرایی با ملی گرایی متفاوت است اما وجوه اشتراکی که به واسطه ی آنها قومیت و ملیت سامان داده می شوند تا حدود زیادی به هم نزدیک است( عوامل هویت بخش مشترکی همچون زبان مشترک، فرهنگ یک سان و ..)

به هر روی اگر هویت قومی را نوع محلی ملی گرایی بدانیم پیروزی روشنفکر اگر چه محصول حمایت ایلیِ تنها نیست اما عامل تعیین کننده در این پیروزی اجتماع و حمایت قومیتی است.

ظهور روشنفکر در یک خوانش مقطعی پاسخ به عملکرد ٨ ساله ی زارعی با اتهام چینش ها و به کارگیری های طایفه ای اوست.

عملکرد یا اتهام عملکرد قومیتی زارعی سبب تغییر یارکشی های پیشین شد و عملا هر چه به پایان ٨ ساله ی نمایندگی زارعی نزدیک شدیم یارکشی های قومیتی در انتخابات بویراحمد رنگ و روی مشخص تری به خود گرفت، ویژه در اطرافیان روشنفکر

اما در یک خوانش کلی تر و با قبول پیش فرض های دو گانه ی پیشین( فشار اقتصادی- گسترش شبکه های اجتماعی) اجماعِ از نوعِ روشنفکری در بویراحمد را می توان نمونه ی تازه ای از یارگیری های قومیتی( بخوانید ناسیونالیستی) به حساب آورد.

واضح است که عامل تعیین کننده ی پیروزی روشنفکر در این دور رای طایفه ای نیست اما اجماع یک باره ی هم طایفه ای های روشنفکر در دور اول حضور او و با رای خیره کننده آن هم برای شخصی که سابقه ی حضور در انتخابات نداشت روشنفکر را به گزینه ی جذاب تر، دست به نقدتر و با ریسکِ حمایتِ کمتر برای نیروهای فعال در میدانِ انتخاباتِ این حوزه و این دوره تبدیل کرد .

لحاظ کردن این نکته که روشنفکر تا پیش از این سابقه ی اجرایی و آکادمیک کمتر به چشم آمده ای داشته، قبول فرضیه ی جهت گیری ناسیونالیستی این انتخاب را قوی تر از پیش می کند.

البته که نباید از یاد ببریم که پایگاهِ رایِ قومیتیِ روشنفکر در نقاط کمتر توسعه یافته ی بویراحمد، دنا و مارگون تمرکز دارند که این خود تأییدیه ی دیگری بر ظهورِ گرایش های ناسیونالیستی در مناطق کمتر برخودار است.

باری پیروزی روشنفکر محصول ساخت رای جدیدی است که دست بر قضا شباهت زیادی با یارکشی های نوظهور در عرصه ی جهانی دارد.

این یارکشی اگر چه در عرف معمول سیاست ورزی تهدید به حساب می آید( قوم گرایی و ملی گرایی) و موجبات افزایش گسل های اجتماعی را مهیا می کند اما تعدد تحصیلکردگان با رزومه های علمی، آکادمیک و پذیرش اجتماعی خوب در حلقه ی اطرافیان روشنفکر این نوید را می دهد که این ساخت رای ضد خود را تولید کند و در نهایت با تکیه بر نیروی انسانی با دانشِ آکادمیکِ موجبات کاهش گسل های اجتماعی را فراهم کند. به علاوه که مهمترین عامل توسعه ی همگون هر دیار و منطقه ای تجهیزِ به نیرویِ انسانی تحصیلکرده و با دانش است که دست بر قضا روشنفکر در این زمینه چنته ی پر وزنی دارد.

(مطلب منتشر شده نظر نویسنده است و انتشار آن در سایت افتونیوز به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نمی‌باشد)