دهم آذر سال روز شهادت آیت الله مدرس در تقویم رسمی کشور به عنوان روز مجلس گرامی داشته می شود، تقارن چنین روزی با آغاز ثبت نام انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی انگیزه این جانب در واکاوی نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی در سپهر سیاسی و حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران شده است.

۱- یکی از مشکلات اساسی نظام شاهنشاهی، فرمایشی بودن انتخابات و مجلس برآمده از چنین انتخاباتی و تقلیل آن به نهادی برای تبلور تصمیمات نظام گذشته و به ویژه شخص اول مملکت یعنی شاهنشاه بود. خوشبختانه با وقوع پیروزی انقلاب اسلامی اهمیت نقش و جایگاه مجلس بر معمار انقلاب و خبرگان قانون اساسی و سایر مسئولان آشکار بود و از این رو مجلس به عنوان یک رکن تقنینی و نظارتی ویکی از سه رکن و قوه اصلی ساختار سیاسی کشور تعیین شد. امام خمینی(ره) در طول دوران رهبری نیز با ارجاع مسائل کلان و مهم و تاکید بر اینکه مجلس در راس اموراست تلاش کرد تا جایگاه مجلس را در ساختار تصمیم گیری کشور ارتقا داده و تثبیت کند. نگاهی به اصول متعدد و مفاد قانون اساسی و وظایف و اختیارات مجلس نیز نشان می دهد مجلس شورای اسلامی در ساختار سیاسی کشور یک نهاد به غایت موثر در تصمیم گیری ها و سیاستگذاری های کلان دیده شده است.

۲- شوربختانه یکی از مشکلات جدی کشور در دو دهه گذشته تضعیف تدریجی جایگاه مجلس در سیاست گذاری و تصمیم گیری در مورد مسائل کلان کشور بوده است به صورتی که امروز شان مجلس به حدی تنزل یافته است که حتی در یک تصمیم غیرحیاتی مثل افزایش قیمت بنزین یا قطع اینترنت و ... نیز مجلس هیچ نقش و یا حتی اطلاعی ندارد و چنین مجلسی با مجلسی که قرار بود به باور بنیان گذار انقلاب و منشور ملت یعنی قانون اساسی مهمترین نهاد تصمیم گیر و در راس نظام باشد فاصله معناداری دارد.

۳- یکی از مسائل مهمی که در تضعیف جایگاه مجلس نقش موثری داشته، ایجاد نهادهای موازی و حتی متقابل با مجلس است که باعث شده بسیاری از وظایف و اختیارات مجلس شورای اسلامی که بر اساس نص قانون اساسی بر عهده نمایندگان مجلس است به سایر نهادها ودستگاها واگذار شود. به عنوان مثال مجمع تشخیص مصلحت نظام که با درایت امام خمینی(ره) برای رفع اختلافات مجلس و شورای نگهبان ایجاد شده بود امروز در مصوبات مجلس ورود کرده و به جرح و تعدیل آنها پرداخته و خود به نهادی برای قانون گذاری تبدیل شده که بارها مورد انتقاد حقوقدانان نیز قرار گرفته است. همچنین اکنون بسیاری از سیاستگذاری های کلان اجتماعی و فرهنگی به جای مجلس در شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت می گیرد یا مسائل امنیتی و حساس کشور در شورای عالی امنیت ملی و اخیرا در مورد مسائل اقتصادی نیز دورهمی سران سه قوه به عنوان یک نهاد سیاستگذار و تصمیم گیر رسمیت پیدا کرده است. مشخص نیست با این وصف، مجلس چه نقش و جایگاهی در تصمیمات و اداره امور کشور دارد؟!

۴- یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در پیش است و مشارکت گسترده مردم وبرگزاری یک انتخابات آزاد و رقابتی می تواند در شرایط فعلی بسیاری از چالش های امنیتی کشور و نظام را مرتفع کند، اما تردیدی نیست در صورت اراده چنین تصویر ضعیف و ناکارآمدی از مجلس نمی تواند انگیزه ای برای مشارکت گسترده مردم در انتخابات باشد. مجلس شورای اسلامی باید به جایگاه اصلی خود به عنوان مهم ترین رکن قانون گذاری و نظارتی باز گردد و سایر نهادهای تاسیس نیز اگر قرار است بخشی از وظایف و اختیارات مجلس را دارا باشند باید زیر نظارت مجلس شورای اسلامی و قاطبه نمایندگان ملت فعالیت کنند نه آن که به اختیارات مجلس دست ببرند و روز به روز با مجلسی ضعیف شده مواجه باشیم که شکل بارز آن در قضیه افزایش جهشی و تصاعدی قیمت بنزین مشاهده گردید.

۵- نارضایتی های دو سال گذشته کشور نشان می دهد بخش زیادی از مردم که تلاش داشته اند فاصله خود را با بخش ناراضی اغتشاشگر حفظ کنند، این روزها منتظر اصلاحات عمیق ساختاری در عرصه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هستند و تشکیل یک مجلس قوی در این دوره می تواند قدم بزرگی در تمهید سایر عرصه ها نیز باشد، مجلسی که در راس امور باشد و به همان نقش و جایگاه ترسیم شده در قانون اساسی و اندیشه های معمار کبیر انقلاب بازگردد و کلید این مهم هم در دستان مردم است که با اتنخاب نمایندگان مدرس گونه مجلس را به راس امور برگردانند.