درگذشت بانوی مبارز و انقلابی اعظم طالقانی فرزند آیت‌الله طالقانی مجاهد فقیه، خبری ناگوار و اندوهناک بود. اعظم طالقانی از زنان فرهیخته، روشنفکرِ مومن، مبارز، فاضل و متعهدی بود که می‌تواند الگویی برجسته برای زنان و مردان ایران باشد. اعظم طالقانی گرچه به نوعی آقازاده به شمار می‌آمد و فرزند یکی از پایه‌گذاران اصلی نظام جمهوری اسلامی در بحبوحه انقلاب شناخته می‌شد، اما از آقازادگی جز زندان و مبارزه و حبس و انزوا دستاوردی نداشت و هیچ‌گاه از نام و نشان پدر برای خود کیسه‌ای نیندوخت و بهره‌ای نبرد.

اعظم طالقانی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، در معیت مبارزان انقلاب، دوشادوش مردان انقلابی مبارزه کرد و سال‌ها همچون پدر، طعم تلخ سلول‌های انفرادی و حبس و شکنجه را چشید و از نزدیک با امام خمینی(ره) و دیگر انقلابیون وقت ارتباط تنگاتنگ داشت. وی تلاش می‌کرد با قرائتی متمدنانه و امروزین از دین اسلام، جایگاه زنان در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و مبارزاتی را ارتقا و اعتلا بخشد.

اعظم طالقانی پس از پیروزی انقلاب یک‌دوره با رای مردم تهران نماینده مجلس شد، اما پس از آن به دلایل مختلف از مناصب مدیریتی فاصله گرفت و بیشتر تلاش کرد دغدغه‌های دینی، سیاسی و اجتماعی زنان ایرانی را در قالب فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دنبال کند. این بانوی مبارز حتی پیش از پیروزی انقلاب، ضرورت فعالیت تشکیلاتی زنان را به خویی درک کرده بود و پس از پیچ و خم‌های فراوان، جامعه زنان انقلاب اسلامی را بنیان نهاد و سال‌ها دبیرکل این حزب سیاسی بود. وی برای افزایش آگاهی سیاسی و اجتماعی زنان فعالیت‌های بی‌شماری انجام داد و هیچ‌گاه گرد ناامیدی و یاس دامن او را نگرفت و تا اواخر عمر پر ثمر خود، به رغم بیماری‌ها نیز همان جدیت، جسوری و پیگیری دوران جوانی را داشت.

حوزه مطبوعات یکی دیگر از علاقه‌های اعظم طالقانی بود. او سال‌ها با نشریه «پیام هاجر» در فضای مطبوعات کشور برای احقاق حقوق زنان قلم زد. حتی محدودیت‌ها و توقیف آن نشریه باعث نشد دست از نوشتن بردارد. او بعد از آن سال‌ها با نشریه «پیام ابراهیم» و پیگیری همان دغدغه‌ها و با نگاهی دلسوزانه، مسائل و چالش‌های زنان را دنبال می‌کرد.

یکی از مهم‌ترین اقدامات اعظم طالقانی برای استیفای حقوق زنان، پیگیری‌های او برای تفسیر صحیح واژه «رجل سیاسی» به عنوان یکی از شرایط کاندیداتوری ریاست‌جمهوری در قانون اساسی بود. سرکار خانم طالقانی از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی در رایزنی با امام خمینی(ره) پیگیر حق زنان برای کاندیداتوری در انتخابات بود و پس از آن نیز برای اولین بار در سال ۱۳۷۶ برای نامزدی ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد. گرچه به دلیل عدم اطلاق رجل سیاسی بر او، به روایت تفسیر فعلی قانون اساسی تایید نشد، اما در دوره‌های بعد نیز برای تغییر این تفسیر از پای ننشست.

اعظم طالقانی در ماه‌های گذشته و در مصاحبه با روزنامه همدلی از این تلاش خود دفاع کرد و استدلال می‌کرد که در قرآن از ۱۶مورد واژه رجال فقط سه مورد آن به جنسیت و مرد بودن اشاره دارد. او معتقد بود که اگر بخواهیم نگاهی قرآنی و دینی به قانون اساسی داشته باشیم، واژه رجال در قانون اساسی نه به معنی مرد و مذکر بودن بلکه به معنای انسان شهره در امور سیاسی و اجتماعی قابل اطلاق است و از این‌رو تمام تلاش خود را به کار بست تا این حق زنان را در جامعه فراگیر کند و چه بسا در سال‌های آینده این تلاش‌ها نیز به بار خواهد نشست. همچنین آن بانوی مجاهد و روشنفکر در کنار فعالیت‌های متعدد، به کمک دکتر محمدمهدی جعفری از دوستان آیت‌الله طالقانی و دکتر شریعتی و مصحح آثار طالقانی، مروری بر آثار قرآنی آیت‌الله طالقانی داشته و چاپ‌های منقحی از آنها را ارائه کرده است.

از جمله خدمات اجتماعی ناشناخته مرحوم اعظم طالقانی تلاش بی‌وقفه برای کمک و حمایت از زنان بی‌سرپست و سرپرست خانوار بود که مثال‌زدنی است. او با ایجاد کارآفرینی و رعایت حرمت و جایگاه انسانی، سعی می‌کرد بخشی از نیازهای این قشر را برآورده کند. روحش شاد و یادش گرامی باد.