١۶ آذر امسال نیز گذشت. بسیاری از سخنرانی ها و مراسمات این روز متاثر از انتخابات سال آینده بود. آن طور که از ظواهر برمی آمد دستور کار اصولگرایان تندرو امسال در این روز، کوفتن روحانی بود. گمانه زنی پیرامون عبور از روحانی محور مشترک مناظرات ١۶ آذر بود که توسط تندروها پیگیری می شد.

آنان سخن برخی اصلاح طلبان مبنی بر پیش بینی نیروی ذخیره برای روحانی در انتخابات سال آینده را دستمایه قرار داده بودند و با استناد به این سخن در پی القای ناکارآمدی دولت و عبور از روحانی برآمدند. آنان انتقادات اصلاح طلبان به دولت را نیز نشانه ای بر این عبور پنداشتند. در این میان اما چند نکته گفتنی است؛

١- اینکه اصولگرایان برای شکست روحانی امیدی به بازوان خود ندارند و مجبورند از «عبور اصلاح طلبان» مایه بگذارند نشان از اعتماد به نفس پایین آنان است. آنان دریافته اند که با ائتلاف اصلاح طلبان و دولت، دیگر هیچ شانسی برای آنان نمی ماند لذا در پی القای شکاف میان اصلاح طلبان و دولتند تا از ورای آن شاید شانسی برای رقابت پیدا کنند.

٢- پیوند اصلاح طلبان با روحانی، یک ائتلاف تاکتیکی نیست بلکه یک اتحاد گفتمانی است. گفتمان روحانی بسیاری از عناصر اصلاح طلبی را داراست. در واقع او را می توان به یک معنا اصلاح طلب نامید. رویکرد او در کشورداری و نحوه مواجهه او با اکثر مسائل، از جنس اصلاح طلبی است. لذا نزدیکی اصلاح طلبان و روحانی، ریشه های فکری و گفتمانی دارد.

٣- با وجود نزدیکی گفتمانی، اما اصلاح طلبان ممکن است بر عملکرد دولت نقد داشته باشند. انتقاد اصلاح طلبان بر دولت نشانه ایجاد مرز گفتمانی نیست. نقدهای اصلاح طلبان بر عملکرد دولت در برخی حوزه هاست و چندان نیست که بتوان قصد عبور از روحانی را از آن بیرون کشید. از این گذشته، به حکم اصلاح طلبی، اصلاح طلبان نمی توانند با محافظه کاری چشمشان را بر کاستی ها ببندند. در هندسه ی اصلاح طلبی، حقوق و منافع مردم بر منافع جناحی و حزبی مقدم است؛ به همین سبب است که نمایندگان اصلاح طلب حامی دولت، خود پیشگام اصلاح کابینه هستند.

۴- اصلاح طلبان بر اساس تجربه سال های گذشته، موظفند برای هر سناریو احتمالی آمادگی داشته باشند. اصلاح طلبان بر خلاف اصولگرایان همیشه در زمین حداقلیات بازی کرده اند. در حالی که اصولگرایان همیشه با خیال راحت از چند ماه و یا سال قبل می توانند مهره چینی کنند، اصلاح طلبان اما همیشه با چالش ابهام در سرنوشت احراز صلاحیت نیروهای خود مواجه اند. لذا به حکم عقل باید برای هر سناریویی آمادگی لازم را داشته باشند. این تدبیر به معنای عبور از روحانی نیست، بلکه در طول انتخاب روحانی است. اساسا ریاست دکتر روحانی خود محصول همین تدبیر بود.

۵- با عنایت به موارد ذکر شده به نظر می رسد گمانه زنی تندروها در عبور از روحانی حکایت از استیصال آنان می کند و از اعتماد به نفس پایین آنان در این انتخابات خبر می دهد. لذا طرح این بحث بیش از اینکه یک تحلیل باشد، یک هوس و آرزوی دوردست است و مخالفان دولت در این گمانه ها بیش از اینکه خبر از امر واقع دهند، آمال خویش را بیان می کنند.

- سرمقاله ابتکار