با اعلام خروج از برجام از سوی ترامپ، مردم، نظام و کشور با شرایط و فضای جدیدی در عرصه نظام بین‌الملل و سیاست خارجی و داخلی مواجه خواهند شد که چند نکته پیرامون آن حائز اهمیت است:

۱-جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری متمدن و صلح‌طلب تمام تلاش خود را برای تحقق صلح و آرامش به کار گرفت. ایران جدید هیچ‌گاه آغازکننده جنگ نبوده و در چند دهه اخیر نیز که با جنگ، تهدید و تحریم روبه‌رو بوده، ضمن دفاع از خود و ارتقای سطح توانمندی نظامی، زبان دیپلماسی را برای مواجهه با آمریکا برگزید، اما آمریکا با نقض تعهدات صریح بین‌المللی و نادیده گرفتن مجموعه الزامات حقوق بین‌الملل ناخواسته دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران را در ارائه تصویری صلح‌طلبانه و توام با عقلانیت در نزد افکار عمومی جهان یاری رساند، از این‌رو تردیدی نیست که امکان ایجاد اجماع جهانی علیه ایران مشابه آنچه در سال‌های گذشته رخ داده بود، برای آمریکا میسر نخواهد بود.

۲- با خروج آمریکا از برجام، کشور با چالش‌ها، تهدیدات و البته فرصت‌های جدیدی مواجه خواهد شد. آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش تمام تلاش خود را برای تضعیف ایران به کار خواهند بست و ضرورت دارد مسئولان کشور، دستگاه دیپلماسی و نیروهای نظامی و امنیتی در کنار مردم با هوشمندی، رصد واقع‌بینانه شرایط، پرهیز از ماجراجویی و ترجیح منافع ملی بر مقاصد سیاسی و جناحی، کشور و مردم با کمترین هزینه‌ها روبه‌رو شوند.

۳-مهم‌ترین نیاز روزهای پیش‌رو نمایش تک‌صدایی در میان مسئولان و سران ارشد کشور است، متاسفانه تجربه تلخ برجام که این روزها حقانیت آن بیشتر آشکار شده، باعث ارائه تصویری انشقاق‌آلود از فضای داخلی کشور شد و بخش زیادی از توان، انرژی و زمان دستگاه دیپلماسی صرف پاسخگویی و مقابله با انتقادات ناصحیح مخالفان داخلی شد. اگر منتقدان داخلی دولت اجازه دهند قوه عاقله در ممالک محروسه مستقر شود و تک‌صدایی و اجماع در مواضع رسمی و غیررسمی برقرار شود، مواجهه با شرایط جدید چندان سخت نخواهد بود.

۴- تجارب گذشته نشان داده است که مردم ایران در هنگام رویارویی با تهدیدهای خارجی به اجماع، همگرایی و انسجام روی می‌آورند. اگر مسئولان و شخصیت‌های ملی با درک اهمیت شرایط کنونی، نسبت به اصلاح برخی رویه‌ها و بسترسازی برای افزایش رضایتمندی عمومی با رویکردی کرامت‌آمیز به همه طیف‌ها و جریان‌های فکری و سیاسی اقدام کنند، زمینه برای مقابله با هر نوع تهدیدی هموارتر خواهد شد. ایران کشوری بیگانه با جنگ و تحریم نیست و اگر روحیه تک‌محوری، انحصارطلبی، خودحق‌بینی و نادیده گرفتن مطالبات طیف‌های غیرهمسو کم‌رنگ شود، مردم بزرگترین پشتوانه برای مقابله با تهدیدات احتمالی خواهند بود.

۵-خروج ترامپ از برجام ‌اثبات کاردانی و درایت ظریف در مدیریت دستگاه دیپلماسی کشور بود، چرا که ظریف زمین بازی را به گونه‌ای چید که رقیب برای بردن ایران مجبور به برهم زدن آن شد، چه بسا اگر برجام به قول منتقدان داخلی برای ایران خسارت‌بار بود، آمریکا هیچ گاه مایل به پایان دادن به خسارت دیدن کشورمان نبود، اما می‌طلبد از منتقدان پرسید با چه استدلال و منطقی ظریف را خائن و سازشگر خواندند؟

۶- ورای همه بحث‌ها، ایسم‌ها و مکاتب، افزایش قدرت نظامی برای حفظ استقلال و بقای تمامیت ارضی واقعیتی انکارناپذیز است. اصرار بر استفاده از زبان دیپلماسی نفی اعتقاد به افزایش توان نظامی کشور نیست، بلکه آنچه کشور را در سال‌های گذشته به سمت چالش پیش برده، ماجراجویی در سیاست خارجی و استفاده ابزاری و شعاری از مقدورات نظامی در سیاست داخلی بوده است. کشور هم به توان دیپلماتیک ظریف و هم اقتدار نظامی سردار سلیمانی نیاز دارد و اگر بتوانیم هر دو بال تنومند نظام را در روزهای آینده تقویت کنیم، عبور از این روزهای سخت، آسانتر خواهد بود.